Ուսանողները
«Աշակերտից
ես նախ և առաջ նախաձեռնություն եմ պահանջում: Ես պատրաստ եմ ավելի
շատ ներել նրա տեխնոլոգիական սխալները, քան մտքի բացակայությունը:
Ոչ մի ուսուցիչ չի տա այն, ինչ տալիս է երաժշտությունը, երաժշտական
պրակտիկան, կյանքը... Որքան շատ են կյանքից ստացված տպավորությունները,
այնքան շատ են ստեղծագործական մտահղացումները, այնքան հետաքրքիր
ու բովանդակալից է դրանց մարմնավորումը»:
Արամ Խաչատրյան
1950թ.-ից սկսվում է Արամ
Խաչատրյանի մանկավարժական գործունեությունը՝ սկզբում նեսինների
անվան ինստիտուտում, ապա՝ Մոսկվայի կոնսերվատորիայում: Այդ տարիներին
նա արդեն հասուն, հեղինակավոր կոմպոզիտոր էր ու շատ հայտնի ստեղծագործությունների
հեղինակ:
Արամ Իլյիչը սիրում էր իր ուսանողներին՝ անկախ նրանց ընդունակություններից:
Նա օժտված էր մանկավարժական արտակարգ «հոտառությամբ», որի շնորհիվ
կարողանում էր ճիշտ կերպով զարգացնել յուրաքանչյուր ուսանողի առանձնահատկությունն
ու ինքնատիպությունը: Թերևս, պատահական չէ, որ Խաչատրյանի սաներից
և ոչ մեկի գլխում մասնագիտությունը փոխելու և կոմպոզիտոր չդառնալու
մասին միտք անգամ չի ծագել:
Նրա ամենափայլուն ուսանողներից են.
Անդրեյ Էշպայը խորհրդային
կոմպոզիտոր է և դաշնակահար: 1953-56թթ.-ին եղել է Խաչատրյանի ասպիրանտը:
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ է: ՅՈՒՆԵՍԿՈ-յին կից Միջազգային երաժշտական
խորհրդի անդամ: Մի շարք հայտնի ստեղծագործությունների՝ սիմֆոնիաների,
կոնցերտների, բալետների, ինչպես նաև դրամատիկական թատրոնների և
կինոֆիլմերի համար գրված երաժշտության հեղինակ է:
Էդգար Հովհաննիսյանը
հայ կոմպոզիտոր է, Հայաստանի ժողովրդական արտիստ: Սովորելով Արամ
Խաչատրյանի դասարանում՝ 1957թ.-ին ավարտել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի
ասպիրանտուրան: Նրա ստեղծագործություններում նկատվում է ձգտում
դեպի քնարականություն, էպիկականություն: Բալետների, կանտատների,
կոնցերտների, խմբերգային ստեղծագործությունների, երգերի, դրամատիկական
ներկայացումների և կինոֆիլմերի երաժշտության հեղինակ է:
Էդուարդ Խաղագործյանը հայ կոմպոզիտոր
է, Ռուսաստանի արվեստի վաստակավոր գործիչ: Մոսկվայի կոնսերվատորիայի
ասպիրանտուրան ավարտել է 1965թ.-ին, որտեղ սովորել է Արամ Խաչատրյանի
դասարանում: Մանկական օպերաների, բալետների, սիմֆոնիաների, կոնցերտների,
կամերային-գործիքային անսամբլների հեղինակ է:
Միքայել Թարիվերդիևը
խորհրդային կոմպոզիտոր է, 1957թ.-ին ավարտել է նեսինների անվան
երաժշտա-մանկավարժական ինստիտուտը, որտեղ սովորել է Արամ Խաչատրյանի
դասարանում: Ստեղծագործական ժառանգության մեջ հիմնական տեղը զբաղեցնում
է կամերային և դրամատիկական ներկայացումների ու կինոֆիլմերի համար
գրված երաժշտությունը: Նրա երգերն ու ռոմանսներն մեծ ճանաչում
են ստացել ողջ աշխարհում:
Տոլիբ Շահիդին տաջիկ
կոմպոզիտոր է, 1972թ.-ին ավարտել է Մոսկվայի կոնսերվատորիան (Արամ
Խաչատրյանի դասարանը): Իր ստեղծագործություններում շեշտը դնում
է ազգային ֆոլկլորի վրա: Բալետների, մի շարք սիմֆոնիկ ստեղծագործությունների
հեղինակ է:
Ալեքսեյ Ռիբնիկովը
ռուս կոմպոզիտոր է, 1967թ.-ին ավարտել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայի
Արամ Խաչատրյանի դասարանը: Մի շարք օպերաների, մյուզիքլների, կոնցերտների
հեղինակ է: Ռիբնիկովի անունն անքակտելիորեն կապված է խորհրդային
կինոարվեստի հետ: Շատ գեղարվեստական ֆիլմեր նրա երաժշտության շնորհիվ
մեծ ճանաչում են ձեռք բերել:
Խաչատրյանի լավագույն սաներից են նաև Բ.Տրոցյուկը, Ռ.Բոյկոն, Կ.Վոլկովը,
Մ.Մինկովը, Անատոլ Վիերուն (Ռումինիա), Լոպես Մարտին Խորխեն (Կուբա),
Նոբուո Տերախարան (Ճապոնիա) և այլոք: